Kruisboog en schietwedstrijden

Een kruisboog is een wapen waarmee korte pijlen kunnen worden afgeschoten. Het wapen bestaat uit een boogstaaf (lijkend op een korte handboog), gemonteerd op een zuil, vaak met een kolf die lijkt op een geweerkolf en voorzien van een mechanisme om de pees vast te houden en een trekkermechanisme om deze te lossen waardoor de pijl wordt weggeschoten.

Soms is er een opwindmechanisme of lier aanwezig, of een spanhaak of stijgbeugel als de kracht nodig om de boog te spannen te groot is om dit met de hand te doen (dit is meestal het geval).

 

Geschiedenis

De kruisboog heeft een lange en uitgebreide geschiedenis. In China was de kruisboog in 200 v.Chr al goed ontwikkeld, zoals blijkt uit vondsten van geavanceerde bronzen trekkermechanismen. Het terracottaleger van keizer Qin Shi Huangdi bevat ook kruisboogschutters. Uit schriftelijke bronnen blijkt dat de bogen al minstens honderd jaar eerder werden gebruikt. De Grieken kenden de gastraphetes ("buikwerper" die gespannen werd tegen de buik). Romeinse kruisbogen waren versierd en goed ontworpen, maar West-Europese bogen van 600 jaar later waren nog vrij ruw afgewerkte stukken hout of bot. Kruisbogen werden veel gebruikt tussen 800 en 1500.

 

In 1097 verbood Paus Urbanus II het gebruik van de kruisboog tussen Christenen onderling, omdat hij het een afgrijselijk en godsvijandig wapen vond. Ruim veertig jaar later verbood ook Paus Innocentius III in 1139 de inzet van de arbalest (een grote en zware metalen variant van de kruisboog) en ander slingertuig tegen mede-Christenen. Hoe dan ook, de Kerk zag er in ieder geval geen probleem in om de kruisboog tegen 'ongelovigen' in te zetten.

 

Omstreeks 1400 veranderde het ontwerp, en werd de kolf tegen de schouder geplaatst om nauwkeuriger te kunnen richten. Tegen 1650 had de kruisboog een kolf in de moderne geweervorm en werd op vergelijkbare wijze gebruikt. Kruisboogmakers maakten tegen 1600 prachtige kruisboogkolven. Sommige Belgische ontwerpen waren zo volmaakt als moderne scherpschuttersgeweren. Vanaf deze tijd, tot ver in de twintigste eeuw is de kruisboog qua materiaal, technieken en mechanismes in grote lijnen hetzelfde gebleven. 


Het Sint Joris Gilde Oirschot schiet met de kruisboog op wip (een 12 meter hoge paal, met een metalen plaatje erboven op). Dit doen wij in een onderlinge competitie in de zomer. Daarnaast is er in de winter een competitie opgezet met de overige 3 Oirschotse gildes.

 

De vier Oirschotse gilden schieten jaarlijks om het Gemeente- en Heemkunde-Wisselschild.

 

Sinds 1988 organiseert het gilde de Kruisboog Kwartet Wedstrijden voor niet gildebroeders.